De Openbare Vlaamse Afvalstoffen Maatschappij (OVAM) inventariseert samen met de lokale besturen mogelijke gronden met een verhoogd risico op een historische PFAS-verontreiniging. Op vele plaatsen in Vlaanderen lopen er momenteel bodemonderzoeken of worden er op korte termijn opgestart. In Hamme worden er onderzoeken uitgevoerd ter hoogte van de huidige brandweerkazerne (Kazernestraat 2) en het voormalige brandweerterrein (Damstraat 64).
Vorig jaar werden er al bewonersbrieven verspreid om de inwoners te informeren over bodemonderzoeken en de geldende maatregelen. Mocht je toen geen brief ontvangen hebben, maar nu wel, dan betekent dit dat jouw woning naar aanleiding van de recentste gegevens (bij uitbreiding) werd opgenomen in de PFAS-zone.
WAT IS PFAS?
PFAS staat voor poly- en perfluoralkylstoffen en is de verzamelnaam voor meer dan 6000 chemische stoffen waarin onder andere een combinatie van fluorverbindingen en alkylgroepen voorkomt. Het gebruik ervan is sinds 2006 aan banden gelegd door de EU.
PFAS zijn bestand tegen hoge temperaturen en zijn water-, vuil-, en vetafstotend. Daarom worden ze veel gebruikt in industriële toepassingen en consumentenproducten. Denk aan de antiaanbaklaag in pannen, cosmetica, textiel, brandblusschuim, schoonmaakmiddelen of smeermiddelen. Van een aantal stoffen uit de PFAS-familie (bijvoorbeeld PFOS) is ondertussen bekend dat ze op langere termijn schadelijk kunnen zijn.
UPDATE M.B.T. DE BODEMONDERZOEKEN
Een update van de bodemonderzoeken en de te nemen voorzorgs- of no regret-maatregel per PFAS-zone vind je op deze webpagina en ook op www.vlaanderen.be/pfas-vervuiling.
Als bewoner word je bij elke wijziging van het dossier/onderzoek op de hoogte gebracht via een bewonersbrief. Heb je toch nog vragen? Dan kan je ze richten aan pfas@vlaanderen.be.
UPDATE BODEMONDERZOEK - KAZERNESTRAAT 2
Het verkennend bodemonderzoek dat OVAM vorig jaar liet uitvoeren wees reeds op een verontreiniging van de bodem en van het grondwater met PFAS. Het beschrijvend bodemonderzoek dat het lokaal bestuur van Hamme liet uitvoeren bevestigt dat nu.
Inmiddels werd aan de bodemsaneringsdeskundige de opdracht gegeven om een tweede fase van het beschrijvend bodemonderzoek op te starten. Er worden bijkomende peilbuizen en een diepe peilbuis geplaatst om de verdere afperking van de verontreiniging in horizontale en verticale richting mogelijk te maken.
De reeds eerder gecommuniceerde voorzorgs- of no regret-maatregelen van het Departement Zorg (het voormalige Agentschap Zorg en Gezondheid) blijven gelden.
UPDATE BODEMONDERZOEK - DAMSTRAAT 64
Ter hoogte van de voormalige brandweerkazerne werd op vraag van OVAM een verkennend bodemonderzoek opgestart in de week van 18 juli 2022. OVAM heeft dat verkennend bodemonderzoek in mei 2023 beoordeeld. De conclusie is dat op de site verhoogde concentraties van PFAS werden gemeten in het grondwater. Om de verontreiniging volledig in kaart te brengen moet een beschrijvend bodemonderzoek worden uitgevoerd.
Het Departement Zorg adviseert om de voorzorgsmaatregelen te communiceren met betrekking tot de site zelf (Damstraat 64) en ook in de perimeter van 500 meter rond de site. Deze voorzorgsmaatregelen noemen ze no regret-maatregelen (NRM). Je vindt ze verder in dit artikel.
Het Departement Zorg geeft aan dat deze zones zeer veilige contouren zijn. De contouren zijn bepaald om maximale bescherming te verzekeren. De verontreining zelf zal zich wellicht beperken tot de site en de onmiddellijk aanpalende omgeving.
NO REGRET-MAATREGELEN
No regret-maatregelen zijn voorzorgsmaatregelen die worden aanbevolen tijdens een lopend medisch-milieukundig onderzoek. Deze maatregelen veranderen naargelang er meer data en wetenschappelijk inzicht beschikbaar komt. De no regret-maatregelen die je hieronder vindt, helpen om de blootstelling aan PFAS te verminderen.
NO REGRET-MAATREGELEN AAN KAZERNESTRAAT 2
De reeds eerder gecommuniceerde voorzorgs- of no regret-maatregelen van het Departement Zorg blijven gelden.
ALGEMENE AANBEVELINGEN VOOR ALLE OMWONENDEN VAN MOGELIJK PFAS-VERONTREINIGDE ZONES
- Gezonde voeding is voor iedereen belangrijk. Volg de aanbevelingen in de voedingsdriehoek en eet gevarieerd, van verschillende bronnen.
- Voor alle aansluitbare putwatergebruikers: sluit je aan op het openbaar waterleidingnet.
OP DE SITE EN DE AANGRENZENDE SITE VAN GROENZONE KAZERNESTRAAT, OUD HUIS MARIMAN EN DE GROTE NAPOLEON
- Laat kinderen niet spelen op onbedekt terrein op de site.
- Afhankelijk van het gebruik en de weersomstandigheden: maak het verharde terrein op de site regelmatig schoon met water.
- Vermijd dat braakliggende of losse grond op de site verstuift of verwaait.
- Bedek losse grond op de site met grasmatten, bodemdoeken, boomschors of kiezels. Of zaai losse grond in met gras of een andere dichte begroeiing. Doe dat ook met zand- of grondhopen.
OP DE SITE EN IN EEN ZONE VAN 100 METER ROND DE SITE TE REKENEN VANAF DE PERCEELSGRENS
Voeding
- Eet geen zelf-geteelde groenten en zelf-geteeld fruit.
- Eet geen eieren van eigen kippen.
- Eet geen zelf-geteeld kleinvee, zoals kippen en konijnen.
- Gebruik jouw compost niet als meststof voor uw tuin.
- Vermijd dat braakliggende of losse grond verwaait of verstuift.
- Bedek losse grond op de site met grasmatten, bodemdoeken, boomschors of kiezels. Of zaai losse grond in met gras of een andere dichte begroeiing. Doe dat ook met zand- of grondhopen.
Goede hygiëne toepassen
- Was jouw handen, zeker voor de maaltijd.
- Maak jouw huis binnen schoon met water.
- Afhankelijk van het gebruik en van de weersomstandigheden: maak verharde delen buiten, zoals jouw oprit en terras, schoon met water.
OP DE SITE EN IN EEN ZONE VAN 500 M ROND DE SITE (MET MIDDELPUNT PEILBUIS P22001)
(De VMM, de Vlaamse Milieumaatschappij, zal de gekende gebruikers van putwater hieromtrent contacteren)
- Gebruik putwater niet als drinkwater, ook niet om thee, koffie of ijsblokjes te maken of ermee te koken.
- Gebruik putwater niet om jouw zwembad te vullen en jouw moestuin water te geven.
- Putwater kan gebruikt worden voor laagwaardige toepassingen zoals jouw auto wassen, toilet doorspoelen, oprit afspuiten en sierplanten water geven maar vanuit duurzaamheidsoogpunt gebruik je hiervoor best regenwater i.p.v. grondwater.
NO REGRET-MAATREGELEN AAN DE DAMSTRAAT
ALGEMENE AANBEVELLINGEN VOOR ALLE OMWONENDEN VAN MOGELIJKE PFAS-VERONTREINIGDE ZONES
- Gezonde voeding is voor iedereen belangrijk. Volg de aanbevelingen in de voedingsdriehoek en eet gevarieerd, van verschillende bronnen.
- Voor alle aansluitbare putwatergebruikers: sluit je aan op het openbaar waterleidingnet.
OP DE SITE
- Laat kinderen niet spelen op onbedekt terrein op de site.
- Afhankelijk van het gebruik en de weersomstandigheden: maak het verharde terrein op de site regelmatig schoon met water.
- Vermijd dat braakliggende of losse grond op de site verstuift of verwaait.
OP DE SITE EN IN EEN ZONE VAN 100 METER ROND DE SITE TE REKENEN VANAF DE PERCEELSGRENS
- Eet je zelf-geteelde groenten of fruit? Wissel dan af met producten uit de handel en eet elke dag gevarieerd. Was fruit en groenten goed met water voor je ze eet. Dat advies geldt zeker voor kwetsbare personen: kinderen tot 12 jaar, immuunverzwakte personen en vrouwen die zwanger willen worden, zwanger zijn of borstvoeding geven.
- Eet maximaal 1 ei per week van eigen kippen. Kwetsbare personen eten beter geen eieren van eigen kippen.
- Gebruik jouw compost niet als meststof voor uw tuin.
- Vermijd dat braakliggende of losse grond verwaait of verstuift.
- Goede hygiëne toepassen:
- Was jouw handen, zeker voor de maaltijd.
- Maak jouw huis binnen schoon met water.
- Afhankelijk van het gebruik en van de weersomstandigheden: maak verharde delen buiten, zoals jouw oprit en terras, schoon met water.
OP DE SITE EN IN EEN ZONE VAN 500 M ROND DE SITE (MET MIDDELPUNT PEILBUIS SW1)
(De VMM, de Vlaamse Milieumaatschappij, zal de gekende gebruikers van putwater hieromtrent contacteren)
- Gebruik putwater niet als drinkwater, ook niet om thee, koffie of ijsblokjes te maken of ermee te koken.
- Gebruik putwater niet om jouw zwembad te vullen en jouw moestuin water te geven.
- Putwater kan gebruikt worden voor laagwaardige toepassingen zoals jouw auto wassen, toilet doorspoelen, oprit afspuiten en sierplanten water geven maar vanuit duurzaamheidsoogpunt gebruik je hiervoor best regenwater i.p.v. grondwater.